Mae menter gymdeithasol yn fusnes sydd ag amcanion cymdeithasol yn bennaf. Mae’r elw ar y cyfan yn cael ei ailfuddsoddi yn y busnes neu’r gymuned, yn hytrach na chynyddu elw’r cyfranddalwyr a’r perchnogion.  Mae mentrau cymdeithasol hefyd yn cystadlu yn y farchnad ac mae angen iddyn nhw gael eu rhedeg yn dda er mwyn gwneud arian a chyrraedd eu nodau cymdeithasol. Maen nhw’n gallu amrywio o siopau pentref bach ym mherchnogaeth y gymuned i sefydliadau mawr sy’n darparu gwasanaethau cyhoeddus. Ceir mentrau cymdeithasol ar lawer o ffurfiau, gan gynnwys mentrau cydweithredol a ffyrmiau cymdeithasol.

 

Mae’r Cynghrair Cydweithredol Rhyngwladol yn nodi saith egwyddor cydweithredu a chanllawiau er mwyn i fentrau cydweithredol roi eu gwerthoedd ar waith. Dyma nhw:

 

  • Aelodaeth wirfoddol ac agored;
  • Rheolaeth ddemocrataidd i’r aelodau;
  • Cyfranogiad economaidd gan yr aelodau;
  • Hunanreolaeth ac annibyniaeth;
  • Addysg, hyfforddiant a gwybodaeth;
  • Cydweithredu ymysg mentrau cydweithredol;
  • Consýrn dros y gymuned.

 

Mae rhagor o wybodaeth a chanllawiau ar fentrau cymdeithasol ar gael yma: